چاپ افست یکی از باکیفیتترین و مقرونبهصرفهترین روشهای چاپ برای تیراژهای بالا است. اما برای دستیابی به بهترین نتیجه، آمادهسازی صحیح فایل طراحی ضروری است. در این راهنمای گامبهگام، یاد میگیرید چگونه فایل خود را با رعایت Bleed، Trim و تنظیمات خروجی برای چاپ افست آماده کنید.
—
۱. تنظیم Bleed (حاشیه امن) برای جلوگیری از برش نادرست
یکی از مهمترین بخشهای آمادهسازی فایل برای چاپ افست، تعیین Bleed است. Bleed به قسمتی از طرح گفته میشود که از لبه اصلی کار بیرون میزند تا پس از برش، هیچ ناحیه سفیدی باقی نماند.
نحوه تنظیم Bleed:
✅ مقدار استاندارد Bleed: معمولاً ۳ تا ۵ میلیمتر از هر طرف در نظر گرفته میشود.
✅ در نرمافزارهای طراحی:
– در Adobe InDesign: هنگام ایجاد سند، در بخش Bleed and Slug مقدار Bleed را وارد کنید.
– در Adobe Illustrator: از قسمت Document Setup مقدار Bleed را تنظیم کنید.
– در Photoshop: سند را ۳ تا ۵ میلیمتر بزرگتر از سایز نهایی ایجاد کنید.
❌ عدم رعایت Bleed → باعث سفید ماندن لبههای کار پس از برش میشود.
—
۲. تعیین Trim (خط برش) و منطقه امن (Safe Zone)
Trim خطی است که چاپگر برای برش نهایی از آن استفاده میکند. تمام محتوای مهم باید داخل منطقه امن قرار بگیرند تا پس از برش، قطع نشوند.
نکات مهم:
🔹 حداقل ۵ میلیمتر از لبهها فاصله بدهید تا متن یا لوگو بریده نشود.
🔹 در InDesign و Illustrator، از مشهای راهنما (Guides) برای علامتگذاری Trim و Safe Zone استفاده کنید.
🔹 مطمئن شوید تصاویر و متنهای مهم از منطقه امن خارج نشدهاند.
—
۳. استفاده از رنگ CMYK (نه RGB)
چاپ افست از سیستم رنگی CMYK (سیان، مژنتا، زرد و مشکی) استفاده میکند، نه RGB (قرمز، سبز، آبی) که مخصوص نمایشگرهاست.
چگونه رنگها را به CMYK تبدیل کنیم؟
✔ در Photoshop:
– به مسیر Image > Mode > CMYK Color بروید.
✔ در Illustrator و InDesign:
– از ابتدا سند را در حالت CMYK ایجاد کنید.
– برای بررسی رنگها، از پنل Separations Preview در InDesign استفاده کنید.
⚠ توجه: برخی رنگهای روشن در RGB (مثل نئون) در CMYK بهخوبی چاپ نمیشوند. بهتر است از پالت Pantone برای رنگهای خاص استفاده کنید.
—
۴. تنظیم رزولوشن مناسب (حداقل ۳۰۰ DPI)
رزولوشن پایین باعث تار شدن تصاویر و متن در چاپ میشود.
تنظیمات رزولوشن:
📌 تصاویر: حداقل ۳۰۰ DPI با فرمت TIFF یا PSD (از JPEG فشرده پرهیز کنید).
📌 متون و لوگوها: بهتر است از فایلهای وکتوری (EPS, AI, PDF) استفاده کنید تا در هر اندازهای کیفیت خود را حفظ کنند.
📌 سند نهایی: در InDesign، هنگام خروجی گرفتن، گزینه High Resolution (300 PPI) را انتخاب کنید.
—
۵. تبدیل فونتها به Outline (برای جلوگیری از Missing Font)
اگر فونتها در سیستم چاپخانه نباشند، طرح شما بههم میریزد.
راهحل:
✏ در Illustrator و InDesign:
– قبل از خروجی گرفتن، فونتها را به Outline تبدیل کنید (در Illustrator: Type > Create Outlines).
– یا فایل را با Embed Fonts ذخیره کنید.
—
۶. خروجی گرفتن با فرمت مناسب (PDF/X-4 استاندارد طلایی)
فرمت فایل نهایی باید با دستگاههای چاپ افست سازگار باشد.
بهترین تنظیمات خروجی PDF:
🖨 در InDesign:
– از File > Export > PDF (Print) استفاده کنید.
– Preset: PDF/X-4 (بهترین گزینه برای چاپ افست).
– مطمئن شوید Marks and Bleeds فعال است.
🖨 در Illustrator:
– Save As > PDF و از پروفایل PDF/X-4 استفاده کنید.
—
۷. بررسی نهایی و ارسال به چاپخانه
قبل از ارسال فایل، این موارد را بررسی کنید:
🔎 آیا Bleed بهدرستی تنظیم شده؟
🔎 آیا همه فونتها به Outline تبدیل شدهاند؟
🔎 آیا رزولوشن تصاویر کافی است؟
🔎 آیا فایل در حالت CMYK ذخیره شده؟
✅ فایل نهایی را بهصورت PDF با کیفیت بالا برای چاپخانه ارسال کنید.
—
نتیجهگیری
آمادهسازی فایل برای چاپ افست نیازمند رعایت اصول فنی مانند Bleed، Trim، CMYK، رزولوشن بالا و فرمت مناسب است. با دنبال کردن این راهنمای گامبهگام، از چاپی بینقص و حرفهای مطمئن خواهید شد.